Gebelik Lousalik Emzirme-dogum Sonrasi Yapilacaklar Dev Arsiv

ALT KARIN KASLARINDA ZAYIFLAMA


Karnin alt kismini dolduran organlar (mesane, rahim ve ince bagirsaklar gibi) kas ve baglardan olusmus bir levha halindeki alt karin tabani tarafindan desteklenirler. Bu kaslar ayni zamanda idrar yolunun mesaneden ciktigi yerin kapanmasina da yardimci olurlar, bunlar dogum, yaslanma veya kalitimsal gucsuzluk gibi nedenlerle uzayip gevseyebilirler. Boyle bir durumda, ic organlarinizin bazilari sarkabilir (yani vucudunuzun daha asagi kismina cokerler). Bunun sonucu olarak yukarida sayilan belirtileri hissedebilirsiniz. Sarkma genellikle yasli kadinlarda ve cok dogum yapmis olanlarda gorulur.

Belirtiler

- Vajina duvarinda bir tumsek;

- One egildiginiz zaman bir dolgunluk ve rahatsizlik, bazen sirt agrisi

- Idrarini tutamama hali (oksurdugunuz veya guldugunuzde biraz idrar kacinirsiniz);

- Idrar veya diski yapmada zorluk;

- Bir sey kaldirdiginiz veya uzun sure ayakta durdugunuzda karninizin alt kisminda bir sikisma veya basinc hissi.

Bazen rahim vajinanin icine sarkar. Cok uctaki vakalarda rahim boynunun vajina girisinden tastigi gorulebilir. Mesane veya idrar yolu (uretra) sarkarsa, vajinanin on duvarinda bir tumsek meydana getirir. Arka duvardaki siskinlik ince bagirsaklar veya alt rektumun sarktigi anl----- gelir. Boyle bir durumda diskilamak zorlasabilir.

Teshis

Ne oldugu acik secik belli olan vajina duvarindaki tumsekler, alt karin muayenesinde sarkmanin nerede oldugu teshisini cok kolaylastirir. Ancak, doktorunuz sikayetleri agirlastirabilecek bir idrar kanallari enfeksiyonu olup olmadigini anlamak icin idrar tahlili isteyebilir

Hafif sarkmalar ozellikle yasli kadinlarda cok gorulur. Sarkmanin hafif oldugu ve fazla rahatsizlik vermedigi durumlarda tedavi icin aceleye gerek yoktur. Egzersiz ve diyetle sorunu cozmek mumkundur. Ancak mesane veya idrar yolu kaydiginda bazen idrar mesanede cok uzun zaman kalir ve bakteri uretmeye cok uygun bir ortam yaratir. Bu durumda idrar yollarinda devamli tekrarlayan enfeksiyonlar olabilir ve ameliyat en iyi cozum haline gelebilir. Alt rektum bolgesindeki sarkma, yigilma fazla degilse genellikle operasyon gerektirmez..

Tedavi

Basit egzersizler (Kegel egzersizleri) bazen gereken tek tedavidir. Yardimci olabilecek diger careler arasinda cok sismansaniz, kilo vermeniz ve cok posali yiyecekler yemeniz gibi (bagirsaklarinizi calistirarak zorlamadan disari cikmanizi saglar) yollar bulunabilir.

Ameliyat

Ameliyat gerekliyse, vajinanin onarilmasi denilen bir surecten gecersiniz. Operator sarkan organ veya organlari kaldirir ve yerlerine yerlestirir ve ait karin tabanindaki kas ve baglari sikistirir.

Bazen, son care olmasina karsin, bir rahim sarkmasi vakasinin ameliyati sirasinda vajinal histerektomi (vajinanin da rahimle birlikte alinmasi) yapilmasi da gerekebilir.



ANNE SUTU


Yeni dogan bebek icin en ideal besin anne sutudur. Cocugun anne sutu ile beslenmesinin sayisiz yararlari vardir. Dogumdan hemen sonra emzirmeye baslayan annenin onceleri az miktarda gelen sutu, bebegin emme uyarisi ile kisa zamanda artacaktir.

Anne Sutunun Ozellikleri:

-Anne sutu tek basina ilk 4-6 ayda D vitamini disinda bebegin tum besin ihtiyaclarini karsilar.

-Inek sutune ve hazir mamalara gore sindirimi cok daha kolaydir. Cunku anne sutu bebekte bulunmayan ve sindirime yardimci olan enzimleri (lipaz, amilaz gibi) icerir.

-Bebegin buyume ve gelismesi icin gerekli minerallerin (cinko, demir) emilimini kolaylastirir.

-Anne sutunde bebegin buyumesinde cok onemli olan madde (linoleik asit) inek sutunden 8 kat daha fazladir.

-Protein ve mineral miktari inek sutune gore daha azdir. Ancak anne sutundeki bu miktar, bebegin ihtiyacini karsilamaya yeterlidir. Ayrica fazla protein ve mineralin idrarla atilmasi gerekmedigi icin, anne sutu ile beslenen bebeklerde, bobregin yuku hafifler.

-Anne sutundeki antikorlar bebegi mikroplu hastaliklara karsi korur. Bu nedenle anne sutu ile beslenen bebekler ishal, oksuruk, nezle ve diger sik gorulen bulasici hastaliklara daha az yakalanir.

-Anne sutunun icerdigi yag miktari emme suresine bagli olarak degisir. Ogunun sonunda gelen sutun yag miktari daha fazladir ve bebekte tokluk hissine yol acar. Bu durum bebegin sisman olmasini onler. Boylece ileri yaslarda ortaya cikabilecek ateroskleroz (damar hastaliklari) ve sismanligin neden olabilecegi diger hastaliklardan bebegi korur.

-Anne sutundeki kolesterol miktari hazir mama yada inek sutune oranla daha yuksektir. Ancak bu yuksek kolesterol miktari ilk aylarda gerekli enzim sistemlerini gelistirir. Boylece ileri yaslarda ateroskleroza yol acan yaglarin birikimini onlemek acisindan cok onemlidir.

-Anne sutundeki laktoz miktari cok yuksektir. Laktoz kalsiyumun emilimini arttirir. Bagirsakta vucut icin yararli olan laktobasillerin uremesini saglar.

-Vitamin ozellikle A ve C vitaminleri inek sutune oranla daha yuksektir.

-Anne sutu her zaman temiz ve hazir bir besindir. Hazirlama isitma gibi zorluklari yoktur.

-Yapay beslenen bebeklerde gorulen sut allerjisi anne sutu ile beslenen bebeklerde gorulmez. Cunku inek sutunde bulunan allerjen proteinler anne sutunde yoktur.

-Pisikler anne sutu ile beslenen bebeklerde daha az gorulur.

-Sut salgilama sureci uterus kontraksiyonuna yol acar. Bu nedenle dogumdan sonra anne emzirmeye ne kadar erken baslarsa uterus o kadar kisa surede kuculur ve normal haline doner.

-Bebegini kendi sutu ile besleme anne-cocuk iliskisini kuvvetlendirerek bebegin duygusal doyumunu saglar.

-Erken (preterm) dogum yapan annelerin sut bilesimi miyadinda dogum yapanlardan farklidir. Daha fazla protein ve tuz icerir. Bu farklilik preterm bebegin ihtiyacini karsilamaya uygundur



ANNE SUTU ACILARI AZALTIYOR


Arastirmalara gore, anne sutu ve emzirilmek bebegin acilarini da hafifletiyor.

ABD de yapilan bir arastirma, emzirmenin, bebegin igne yapilirken duydugu aciyi hafiflettigini ortaya koydu.

Chicago Universitesi nde yapilan arastirmaya gore, ayak topuklarindan igneyle kan alinirken emzirilen bebekler, emzirilmeyen bebeklere nazaran daha az agliyor, surat burusturuyor ve bu bebeklerin kalp atislari hizlanmiyor.

Pediatrics dergisinin bu ayki sayisinda yayimlanan arastirma sonuclarinda, emzirmenin, yeni doganlardan kan alinmasi sirasinda etkili bir agri kesici oldugu belirtildi.

Hayvanlar uzerinde yapilan deneyler, anne sutundeki tatlarin, omurilikteki aci sinyalini engelledigini ve emmenin yatistirici bir etkisi oldugunu ortaya koydu.

Arastirmacilar, bebegin anneyle fiziksel temasinin da, onlari sakinlestirdigini yinelediler




ANNE SUTU GOZLERE FAYDALI


Anne sutunun bir faydasi daha ortaya cikti. Buna gore anne sutuyle beslenen bebeklerin gozleri daha guclu, beyin gelisimleri de daha hizli oluyor

Anne sutuyle beslenen bebeklerin gozlerinin daha guclu, beyin gelisimlerinin de daha hizli oldugunu belirlendi.

Ingiltere deki Bristol Universitesi nde yapilan arastirmalarda, anne sutu ve mamalarla beslenen 400 bebek denek olarak kullanildi. Arastirmacilar, anne sutuyle beslenen bebeklerin beyin kapasitelerinin daha erken gelismesi ve gozlerinin daha guclu olmasinin nedenini, anne sutunun icerdigi DHA adli yag asidine bagladi.

Annenin hamilelik doneminde beslenmesinin de sonucta etkili oldugunu belirten arastirmacilar, ozellikle bu donemde somon ve uskumru gibi yagli baliklarla beslenen kadinlarin cocuklarinda gorme duyusunun ve beyin kapasitesinin daha iyi gelistigine isaret ettiler.

ANNE SUTU ILE ILGILI SIK SORULAN SORULAR


Anne Sutu Kac Aya Kadar Verilmelidir ve Yeterliligi Nasil Anlasilir?

Anne, mumkun oldugu kadar, ya da istedigi kadar uzun sure bebegini emzirmelidir. Ancak anne sutu altinci ayda dogum agirliginin 2 kati olmus bebege yetmez. Genellikle anne (bazi istisnalar disinda), ancak altinci aya kadar bebegin normal buyume ve gelismesini saglayacak kadar sut uretir. Ayrica, cok uzun sure yalniz anne memesiyle beslenen bebek memeye baglanir, kasikla yemek istemez, degisik besinlerin tadina ve kiv----- alismasi zor olur. Anne sutu tek basina buyuyen bebege yetmez, bebek diger besinleri de almak istemeyince buyume ve gelismesi yavaslar, hatta zamanla buyume durur ve cocuk hastalanir. Unutmayalim anne sutu ancak 6 aya kadar cocugun tek besinidir.

Anne sutunun yeterliligi, en kolay yoldan cocugun agirlik kazanmasi ile anlasilir. Ayrica, tok cocuk rahat uyur, hastalanmadikca huzursuz degildir. Saglikli bir bebek anne sutu de yeterli ise dogumdan altinci ayina kadar her ay 400 ile 800 gram ortalama 500 gram agirlik kazanir. Bebegin aylik agirlik kazanimi 6.aydan sonra biraz yavaslar. Bu miktar 6-12 ay arasinda ayda 300-500 gram ortalama olarak 400 gram kadardir.

Cocugun agirlik artisi azaliyorsa, annenin sutu az geliyor demektir. Cunku, agirlik artisindaki azalma kisa sureli olarak cocugun beslenme durumunu belirler. Cocugun boy uzunlugu, beslenme durumundaki kisa sureli degisikliklerden fazla etkilenmez, uzun sureli yetersiz beslenme durumunda boy uzamasi yavaslar.

Yenidogan bebek icin anne sutunun yerini tutan baska hicbir mama yoktur.

Dogumdan sonra kendinize gelir gelmez emziriniz.

Ilk gunler anne memesinden gelen ‘Agiz Sutu’ mutlaka bebege verilmelidir.

Bebek her agladiginda emzirilmelidir.

Bebek iyi emiyor, buyume ve gelismesi duzgun gidiyorsa 4-6 aya kadar hicbir sey vermeyin.

Anne Sutu ile Beslenme Sirasinda Annenin Saglik Durumu

Annenin hastaliklari:

Nezle, ishal olan anne bebegini emzirebilir. Aksine bu sirada anne sutu ile bebege gececek olan antikorlar, bebegi bu hastaliklara karsi korumaktadir. Anne sutu vermeyi engelleyen hastaliklar cok azdir. Bu hastaliklarda anneden bebege bir gecis soz konusu degildir. Ancak annenin sut vermesi kendi sagligi yonunden sakincali olabilir. Ornegin agir kalp yetmezligi, bobrek yetmezligi vb. cok nadir gorulen psikoz, agir depresyon durumlarinda emzirme, annenin olumsuz davranislari nedeniyle bebege zarar verebilir.

Annenin idrar yolu enfeksiyonu anne sutu ile beslenmeye engel degildir.

Annede tuberkuloz enfeksiyonu bebek icin tehlikelidir. Ancak burada anneden bebege anne sutu ile bulasma soz konusu degildir. Tehlike, bebek ile annenin temasindan kaynaklanir. Bu durumda annenin hemen tedavisine baslanmalidir. Bebege en kisa surede BCG asisi yapilmali ve emzirmeye devam edilmelidir. Anne bebegi emzirirken yuzunu maske ile kapatmalidir.

Annede meme iltihabi (mastit):

Anne sutu verilmesine engel degildir. Mastit sislik, agri, kizariklik ve ates ile belirir. Iltihap genellikle enfeksiyoz kaynakli degildir. Mastitli goguste cok agriya neden olmuyorsa anne bebegini emzirmeye devam eder. Cok agrili ise meme elle sagilarak sut bebege verilir. Mastit sirasinda anne sutu aniden kesilirse, memede apse gelisebilir. Boyle bir durumda emzirme saglam gogusle surdurulur. Apseli meme de sik araliklarla bosaltilir.

Meme kanseri gelisen annelerin bebeklerini emzirmelerinde bir sakinca yoktur.

Annede ilac tedavisi:

Sut veren annelerde ilaclar cok dikkatlice verilmelidir. Ilac kullanan ve bebegini emzirmek isteyen annenin durumunu doktor degerlendirir.

Dogum kontrol hapi kullanan anneler bebeklerini emzirmek isterlerse yalnizca progesteron iceren haplari kullanmalari gerekir. Genelde emziren annelere dogum kontrol hapi kullanmamalari onerilir.

Menstruasyon:

Adet goren annenin bebegini emzirmesinde bir sakinca yoktur.

Hamilelik:

Anne hamileligi sirasinda bebegini emzirebilir ancak beslenmesine cok dikkat etmesi gerekir.

Annenin kotu aliskanliklari:

Emziren annenin sigara icmesi sakincalidir. Cunku sigara icen annenin sutunde bebek icin zararli toksik maddeler yuksek oranda bulunur. Yine emziren annenin alkol almamasi, cay ve kahve gibi icecekleri asiri miktarda ve yemekler ile tuketmemesi gerekir.


Anne Sutu ile Beslenme Sirasinda Bebegin Saglik Durumu

Dogustan metabolik hastaliklar:

Galaktozemi, fenilketonuri vb. gibi cok nadir gorulen hastaliklarda anne sutu cok dikkatli verilir ya da hic verilmez.

Anne sutu sariligi:

Sarilik gorulen bebeklerde sariligin ayirici tanisi icin hekime basvurulmalidir. Nadiren anne sutune bagli olarak sarilik gorulebilirse de bu tip sariligin bebege zarari olmadigi icin anne sutu ile beslenmeye devam edilmelidir. Anne sutu ile beslenen bebeklerde diskilar genellikle yumusak kivamdadir. Diskilama sik olabilir. Gunde 8-10 kez diski yapan normal bebekler vardir. Renginin sari ve diskinin bir miktarinin kivamli olmasi bu durumun normal oldugunu gosterir. Anne sutu alan bazi bebeklerde kabizliga egilim ve 2-3 gunde bir diskilama da gorulebilir. Bu durum da normaldir.

ANNE SUTU OLUSUMU


Sut, sut bezlerinde yapilir. Kanallar yolu ile meme basini cevreleyen kahverengi bolgenin altindaki sut havuzlarinda birikir. Emilen sutun 1/3’u buradan gelir. Bebek emdiginde once bu sutu alir. Sutun geriye kalan 2/3’u ise beyinden gelen refleks sonucu bezlerdeki sutun serbestlesmesi ile salgilanir (sekil 2.1). Bu refleks (bosalma refleksi) sirasinda anne gogsunde ignelenmeler hissedebilir.

Bebek emer ----> Mesaj beyine ulasir ----> Sut bezlerinde sut serbestlesir ----> Sut kanallara bosalir ----> Anne meme basi etrafinda ignelenme hissi duyar ----> Diger gogusten de sut damlayabilir ----> Sut bebege akar ----> Bebek emmeye ve yutmaya devam eder.

Stresli, ruhsal acidan sikintida olan annelerde bu refleks baskilanabilir ve cocuk sutun bu ikinci kismini alamaz. Bu durumda bazi ozel tekniklerle sutun ikinci kisminin gelmesi ile bu refleksin olusmasi saglanabilir.

Sut yapimi icin en iyi uyari ac bir bebegin emmesidir. Gogusler dolu olmasa da dogumdan hemen sonra annenin bebegini emzirmeye baslamasi sut yapiminin uyarilmasi ve devami icin cok onemlidir. Bu nedenle bebegi dogar dogmaz anne memesine koyarak emzirmesini saglayiniz. Erken emzirme ile sut salgisi daha erken baslar ve bollasir, bebek dehidratasyon ve hipoglisemiden korunur.

Erken ve sik emzirme, goguslerin tam bosalmasini ve sut yapiminin artmasini saglayan en onemli faktorlerdir. Bebek, gogusleri bosalttikca, sut bezleri bosalan yeri doldurmak icin daha fazla sut yapar.

Anneye ozellikle ilk gunlerde ve haftalarda bebege her istedikce meme verilmesi ogutlenmelidir. Bu anne sutunun bol ve devamli olmasini saglayacaktir.

ANNE SUTUNU ERKEN KESMEYIN


Yapilan bir arastirma, anne sutunden yeterince beslenemeyen bebeklerde, kalp ve seker hastaliklarina yakalanma riskinin daha fazla oldugunu gosterdi.

Bilim adamlari, emzirme suresini kisa tutan annelerin cocuklarinin kalp krizi riskinin artigini acikladilar.

Alman Der Spiegel dergisinde cikan habere gore, Iskocya nin Dundee kentindeki Ninewells Hastanesi nde gorevli bilim adamlari, emzirmenin olumlu ve olumsuz yanlarini arastirdilar.

Arastirma kapsaminda 11 ila 14 yaslarinda 159 cocugu inceleyen bilim adamlari, ilk haftalarda kati besinlerle beslenme ile ergenlik cagindaki kalp rahatsizliklarinin birbiriyle baglantili oldugunu ortaya cikardilar.

Bilim adamlari, cocuklarin yuzde 20 sinin kan sekeri ve kolesterol degerlerinin normalden yuksek oldugunu kaydettiler.

Kalp krizinin temel nedenlerinden biri olarak bilinen kan damarlarindaki belirgin degisikliklerin de cocuklarin yine yuzde 20 sinde tespit edildigini belirten bilim adamlari, damarlardaki degisikligin emzirme suresiyle baglantili oldugunu soylediler.

Arastirmaya gore, 15 haftadan daha kisa sure emzirilen kisilerin kan akisi kotulesiyor.

Sadece kati besinlerin kalp krizi riskini artirmadigini belirten bilim adamlari, ilk haftalarinda supermarketten alinan sutle beslenen kisilerde de yuksek kolesterol riskinin artigini soylediler.

Bilim adamlari, annelere bebeklerini en az 15 hafta emzirmeyi onerdiler.

BASARILI BIR EMZIRME


Anne sutu bebekler icin sadece bir besin degil, ayni zamanda enfeksiyonlara karsi koruyan canli sivi.


Cocugun en mutlu olacagi yerin anne kucagi, yavrusunu bagrina basip emzirmenin de anne icin buyuk mutluluk ve gurur verici bir durum oldugu belirtildi. Gaziantep Saglik Mudurlugunce hazirlanan, Anne Sutu ile Beslenme konulu yazida, son 30 yilda yapilan calismalarin, anne sutunun besinsel degeri ve hastaliklardan koruyucu maddeler icermesi acisindan, tum yapay besinlerden ustun oldugunu ortaya koydugu kaydedildi. Anne sutu ile beslenmenin cocugun sagligi ve gelismesi icin bir ana kosul ve anne sagligi icin onemli oldugu ifade edilen yazida, su goruslere yer verildi:


Ishalli hastaliklardan olum ve hastalik oranlarini azaltmak icin ilk 4-6 ayda tek basina anne sutu verilmesi ve uygun ek besinler ile birlikte olmak sarti ile emzirmenin 2 veya daha ileri yaslara kadar surdurulmesi geregi kabul edilmistir. Anne sutu bebekler icin sadece bir besin degil, ayni zamanda enfeksiyonlara karsi koruyan canli sividir.


BEBEK DOSTU HASTANE UYGULAMASI


Yazida, 1991de Bebek Dostu Hastane programinin gundeme geldigi, bu programin, 10 Adimda Basarili Emzirme ilkelerinin uygulanmasi, bebegin anne sutu ile beslenmesini saglamayi, bunu ozendirmek ve desteklemek icin dogum kliniklerinin duzeltilmesini ongordugune dikkat cekildi.


Bircok dogum kliniginin Bebek Dostu statusune erisebilmek icin caba gosterdigi bildirilen yazida, su degerlendirme yer aliyor:


Anne sutu yerine gecen sut formullerine iliskin uluslararasi yasa, 10 yili askin suredir yururlukte ve anne sutu ile beslenmeyi ticari etkilerden korumak icin buyuk caba harcaniyor. Bebek Dostu Hastane olmanin bir kosulu da o hastanenin sut formulleri esantiyonlari kabul etmemesi ve bunlarin dagitimini yapmamasidir. Annelerin buyuk bir cogunlugu (sutum bebegime yetmiyor) dusuncesi ile anne sutune ek olarak formul sutlerini bebeklerine veriyorlar. Oysaki dogum yapmis kadinlarin yuzde 96-99 gibi cok yuksek bir bolumu yeterli sut salgiliyor. Buna karsin, yanlis inanclar ve uygulamalar sorucu bircok bebek bu dogal besinden tumuyle ya da kismen yoksun kaliyor.


Bebege bir kac ogun bile yapay besin verilmesi, anne memesinde kanal tikanmasi ve sisme gibi sorunlara neden olur.


BASARILI EMZIRMENIN 10 YOLU


Yazida, basarili emzirme ile ilgili 10 oneri ise soyle siralaniyor:


Anne sutu tesvik ilkelerini tum saglik personeli bilmeli.


Bu ilkeler dogrultusunda saglik personeli egitilmeli.


Hamileler emzirmenin yararlari ve yontemleri konusunda bilgilendirilmeli.


Annelerin, dogumu izleyen yarim saat icinde emzirmeye baslamalari saglanmali.


Annelere emzirme yontemleri gosterilmeli.


Gerekli olmadikca yeni doganlara anne sutu disinda gida verilmemeli.


Anne ile bebek ayni odada kalmali.


Bebek her isteyisinde anne emzirmeli.


Emzirilen bebeklere emzik verilmemeli.


Taburcu olduktan sonra, anneler ilk 4 ay sadece anne sutu vermeye tesvik edilmmeli ve izlenmeli.

BEBEGI NASIL EMZIRMELI


Yeni dogan bebeklerin en cok ihtiyac duydugu besin anne sutudur. Iste emzirirken dikkat edilmesi gerekenler...

Bebeginiz dogduktan sonra ilk yarim saat icinde sutunuzun gelmesini beklemeden ve kesinlikle sekerli su vermeden mutlaka emzirmelisiniz.Ilk 48 saat icinde sik emzirmek sutun yeterliligi acisindan onem tasir.Cunku sik emmeye bagli olarak sut salgisinda artis olacaktir.Bu nedenle sutunuz henuz gelmemis bile olsa sik emzirmeye devam ediniz.

• Kolostrum adi verilen ilk sut protein bakimindan oldukca zengindir ve icinde bebegi bulasici hastaliklardan koruyacak bol miktarda antikor tasimaktadir.Kivami koyu ve sarimsi bir rengi olan kolostrum sonraki birkac gun icinde normal anne sutune donusecektir.

• Kolostrum sivisi hamileliginizin yedinci ayindan sonra sagilabilir.Bu aylarda dus altinda memenin ayla kismina (meme basi etrafinda bulunan koyu renkli kisim)bas ve isaret parmaklariyla yapilacak kisa masajlar sut kanallarinin acilmasina yardimci olabilir.

• Bebeginizi emzirmeden once ellerinizi yikayin.Yeni kaynatilmls ilik suya batirdiginiz pamukla meme baslarinizi silin.Bebeginizi mumkun oldugu kadar dik bir pozisyonda kucaginiza alin.Meme basinizi bebegin yanagina degdirerek onun icgudusel olarak memenize yonelmesini saglayin.Bebeginizin meme basini cevresindeki koyu renkli kisimla (ayla) birlikte agzina almasini saglayin.Boylece bebek bu kisma dudaklariyla bastirdikca meme basindan sut gelir.Sadece meme ucunu emerse yeterli sut alamiyacaktir.

• Gaz sancilarini engellemek icin hava yutmasini en aza indirmek gerekir.Bunun icin emzirirken bebeginizi mumkun oldugu kadar yere dik tutmaya calisin.Gazini cikarmak icin basini omzunuza dayayip yine dik bir pozisyonda sirtina hafif hafif vurmaniz yeterli olacaktir.Bebeginiz yuttugu hava ile birlikte bir kisim sutu geri cikartabilir.Bu nedenle omuzunuza onceden temiz bir pecete yada mendil koymalisiniz.Bu islem 15-20 dakika surmelidir.

• Anne sutu ile beslenen saglikli bir bebege ilk uc ayda ayrica su vermeye gerek yoktur.Ancak kemik ve dis gelisimi icin beslenmeye D vitamini eklenmelidir.

• Bebeginizi yan yatirmaya ozen gosterin.Bu bebeginizin cikaracagi sut veya tukuruk salgisinin nefes borusuna kacmasini engelleyecektir.

• Bebeginizi her aglayisinda ve istediginde emzirmelisiniz.Bu bebeginizin hem beslenmesini hem de psikolojik olarak doyuma ulasmasini saglayacaktir.

• Sut uretiminin uyarilabilmesi icin ozellikle baslangicta bebeginizin her ogunde heriki memedende emmesi gerekir.Bir sonraki emzirme ogununde son emzirmede biraktiginiz meme ile baslayin.Ilk gunlerde emzirme suresi her gogus icin 3-5 dakika olabilir.Bebegin emme gucunun artmasiyla birlikte bu sure 10-15 dakikaya uzayacaktir.15 dakika bir gogus, 15 dakika diger gogus seklinde 30 dakikalik bir emzirme yeterli beslenmeyi saglar.

• Bebeginiz emzirme sirasinda genellikle uyuya kalir.Gogus degistirme sirasinda hafif uyarilarla uyandirilarak diger gogusu de emmesi saglanabilir.

• Gogus temizligi ve bakimi icin kaynatilmis ilik suyla islatilmis pamukla silmek yeterli olacaktir.Emzirmeden sonra meme baslarinizi dikkatle kurulayin ve sutyeninizin icine temiz bir bez yada gogus pedi koyarak kuru kalmalarini saglayin.Sizan sutle nemlenir nemlenmez bezi degistirin.Emzirmenin sonunda gogus ucu sikilarak cikan sutun meme basi veya etrafina surulerek birakilmasi gogsun yumusak kalmasina yardimci olur.

• Hamilelik doneminde oldugu gibi emzirme doneminde de doktorunuza danismadan ilac kullanmamaya ozen gosterin.

Dogustan Olan Anomaliler ve Dogum Oncesi Tani Yontemleri


Dogustan meydana gelen engeller iki sekilde olusmaktadir. Bunlardan birincisi; Anne veya babada hastalik olusturacak genetik yapida bir olumsuzluk soz konusudur. Genlerde mevcut olan bu durum anne ve babadaki kromozomlar araciligiyla bebege gecmekte ve bebegin engelli dogmasina sebep olmaktadir. Bu tur engeller, o ciftin her gebeliginde ortaya cikabilecegi gibi, hic cikmama ihtimali de vardir. Kendiliginden meydana gelen sik dusukler veya ailede daha once meydana gelmis engelli bebek mevcudiyeti, bu ihtimalin dusunulmesini ve genetik arastirmanin yapilmasini gerektirmektedir.

Tum gebelikler icerisinde engelli bebek dogma riski %1-2 civarindadir. Akraba evliliklerinde bu tur hastaliklarin ortaya cikmasi icin uygun bir ortam olusturdugundan risk oraninin arttigi gorulmektedir. Cunku bu hastaliklarin genel toplum icinde farkli ailelerden gelen kadin ve erkeklerde gorulme orani cok dusuktur. Ancak akrabalar arasinda gorulme orani ise cok daha yuksektir. Bunun sonucunda hem anne hem de babada ayni hastalikli gen bulunacagindan, sifrelenme (kromozom) yoluyla bebege aktarilmasi saglanacak ve bebegin engelli dogmasina sebep olacaktir.

Ozellikle "birinci derece akraba" evliliginden kacinilmasi, akraba evliligi yapmis olanlar ise mutlaka genetik arastirmalarini yaptirmalari gerekir.

Diger bir durum ise anne ve babada genetik hastalik yaratacak herhangi bir etken mevcut degilken, sadece o gebelikte bebegin kromozomlarinda bozukluk yaratan faktorlerin mevcudiyeti rol oynamaktadir.

Bunun haricinde, gebeligin ilk uc ayinda; gebelige zararli oldugu belirlenmis ilaclarin alinmasi, rontgen isinlarina maruz kalinmasi, ozellikle gebeligin ilk uc ayinda mikrobik hastaliklardan kizamikcik, sitomegolovirus, frengi, kabakulak, sucicegi, grip, toksoplazma gibi bazi hastaliklarin gecirilmesi sonucu genlerde bozukluk olusarak anne karnindaki bebeklerin engelli olmasina sebep olabilir.

Dogustan engellerin bazilarinda ise yukarida belirtilen etkenlerin hicbirisi bulunmayabilir. Gebeligin ilk uc ayi icerisinde meydana gelen dusuklerin incelenmesinde, bu bebeklerin yasama sansi olmayacak kadar ciddi genetik bir engele sahip olduklari ortaya cikmistir.

Down Sendromu

Down Sendromu, insanin en kucuk yapitasi olan kromozomlarin sayisinin farkli olmasindan ileri gelen bir sorundur. Saglikli her insanin hucrelerinde toplam 46 tane kromozom mevcuttur. Bu kromozomlar; kadinda 46 tane "X", erkekte ise 45 tane"X" ve 1 tane de "Y" kromozomu olarak bulunmaktadir. Insan hucrelerinde bulunan toplam 46 tane kromozom, bilimsel anlamda 1 den 46 ya kadar numaralandirilmistir. Down Sendromunda ise 21 numarali kromozoma ilave olarak 1 kromozom daha bulunmaktadir. Bu kisilerde 2 tane 21 kromozom oldugundan toplam kromozom sayisi 46 yerine 47 tane olmaktadir. Buna benzer baska isimlerle anilan 18 ve 13 uncu kromozom fazlaligi ile beraber olan farkli sendromlar da mevcuttur.

Hayatla bagdasan ve en sik rastlanan kromozom bozuklugu olan Down Sendromunun ortaya cikmasinda annenin yasi cok onemlidir. Canli dogumlarda gorulme sikligi yaklasik 1/850 dir. Bu siklik, 20 li yaslarda 1/1500 iken, 45 yasinda 1/28 kadar yukselmektedir. Yaklasik % 30-35 inde agir derecede kalp rahatsizligi ve %15 inde de basta oniki parmak bagirsaginda tikanik ve mide barsak sistemi ile ilgili diger engeller bulunmaktadir.

Anne rahmindeki bebekte, Down sendromu olma riski anne yasi ile artmaktadir. Cok onceleri tarama testi yapilirken annenin yasi gozonune alindiginda, 35 yastan gun almis olan kadinlarin Down sendromlu bebek dogurma riskinin 1/270 olarak bilindiginden, bu kadinlara anne karnindaki bebegin bulundugu keseden su numunesi alinarak (amniyosentez) kromozom tetkiki onerilmekteydi. Bu konuda yapilan calismalarin baslica amaci, mumkun oldugunca annelere az mudahale yaparak yuksek teshis yeteneklerine sahip bir test gelistirmektir. Daha eski olan ve Uclu Test olarak adlandirilan test ile daha guncel olan 11-14 haftalari arasinda yapilan "Ilk uc ay Down Sendromu" tarama testi bu amacla kullanilan testlerdir.

11-14 ncu gebelik haftalari arasinda yapilan Tarama Testi:

Bu testin Down Sendromlu bebekleri ortaya cikarma duyarliginin % 90 civarinda oldugu bildirilmektedir. Kullanilan parametrelerden biri gebeligin 11-14 ncu haftalari arasinda, bebegin ense derisi altinda bulunan sivi birikimi ile meydana gelen ense kalinliginin olculmesi, kanda PAPP-A ve serbest (3-hCG degerleridir. Bu degerler; annenin yasi hesaba katilarak bir programa girilir ve buna gore Down sendromu riski hesaplanir.

Bu testin en onemli parcasi olan ense kalinligi olcumu 18 ve 13 ncu kromozomlardaki sayisal degisikliklerle ortaya cikan diger engellerin (Trizomi 18 ve 13, Turner Sendromu Kromozom yapisi: "45 XO") taranmasinda da yardimci olmaktadir. Yapilan calismalar bu ense kalinliginin artmasi ile anne rahmindeki bebeklerde dogumsal kalp hastaliklari riskinin de artmis oldugunu gostermistir. Bu durumda cikan test sonuclarinda, bebegin kromozom yapisi normal saptansa bile kalp hastaliklari acisindan 5 nci ayda mutlaka tetkik edilmesi onerilmektedir.

16-18 nci gebelik haftalari arasinda yapilan Tarama Testi:

Uclu test olarak bilinen bu yontem, gebeligin 16 ile 18 nci haftalari arasinda en dogru sonuclari veren bir kan testidir. Yapilis amaci ozellikle Down Sendromu diye adlandirilan problemli bebeklerin anne karninda iken saptanmasina yoneliktir. Uclu test icin anneden bir miktar kan alinmasi gerekir. Alinan kanda Alfa Feto Protein (AFP), human Koryonik Gonadotropin (hCG) ve Ostriol (uE3) hormonlari olculur. Gebeligin degisik haftalarina gore bu hormonlarin degerlerinde farkliliklar olmaktadir. Gebelik haftasina gore ozel bir hesaplama yontemi ile "MoM" degerleri bulunur. Testin neticesini hesaplarkn annenin yasi, irki, vucut agirligi, seker hastaligi olup olmadigi ve sigara kullanip kullanmadigi da dikkate alinir. Tum bu veriler ile kandaki uc hormon degerleri bir bilgisayar progr----- girilerek olasilik olarak sonuc elde edilir. Ornegin 1/2300 gibi cikan bir sonucta, Down Sendromlu cocuk dogurma olasiliginin cok dusuk oldugunu gosterir. Bu sonucun 1/270 ve daha sik olarak, 1/220 veya 1/200 olarak hesaplanmasi, Down Sendromlu bebek dogurma riskinin yuksek oldugunu bildirir. "Uclu tesfte yuksek risk saptanan yaklasik 100 anne adayinin dogurdugu cocuklardan ancak 1 tanesinin Down Sendromlu oldugu bildirilmektedir. "Uclu test" yontemi Down Sendromlu bebeklerin yaklasik % 60-70 inin saptanmasina yardimci olur.

Tarama Testinde Yuksek Risk Saptandigi Durumlarda Ne Yapilmaktadir ?

Bu testin sonucunun riski yuksek gosterdigi durumlarda, anne karnindaki bebegin gercekten Down Sendromlu olup olmadigini ortaya koymak gerekir. Bu amacla bebegin kromozom yapisinin saptanmasi icin bebegin anne karninda bulundugu kese icindeki sividan ornek almak (amniyosentez) veya gobek kordonundan kan alinarak bebegin genetik incelemesi (kromozom analizi) nin yapilmasi gerekmektedir. 5 nci aydan once kolay yapilan ve gebelige olan riski en az olan yontem olarak su kesesinden sivi alinmasi (amniyosentez) yapilmaktadir. Amniyosentez ile elde edilen sividan laboratuvarda yapilan kromozom tayini ile bebegin normal olup olmadigi hakkinda bir karar verilir.

Down Sendromu Testleri Nicin Onemli ?

Ilk 3 ay Down Testi, gebeligin 11-14ncu haftalarinda, Uclu test ise anne adayina gebeligin16-18 nci haftalarinda uygulanmasi gereken bir testtir. Testin bir tarama testi oldugu unutulmamalidir. Tarama testi genel olarak kolay yapilan ve herkese uygulanabilen ve ayni zamanda ucuz bir test olmalidir. Sonuclari ise kesin bir teshisten ziyade, bir hastaligin ortaya cikarilmasinda kullanilan yardimci bir yontemdir. Kesin teshis icin her zaman daha ileri bir yonteme ihtiyac duyulur. Uclu testte de kesin sonuc amniyosentezle konur. Tekrar vurgulamak gerekir ki nasil her yuksek riskli test sakat cocuk anl----- gelmiyorsa, normal sonuc alinan her test de bebegin % 100 saglikli oldugunu gostermez. Bu nedenle bu teste ilaveten 18 ile 20 ci gebelik haftalarinda ayrintili ultrasonografik inceleme ile diger problemler aranmalidir. Ozellikle ense kalinligi 2 mm ustunde olan bebeklerde, kromozom incelemesi normal olsa bile 18-20 nci haftalarda mutlaka detayli ultrasonografiye ilaveten kalp yonunden incelenmesi gerekmektedir.

Ultrasonografi:

Ultrasonografik inceleme; ses dalgalari kullanilarak elde edilen goruntuleme yontemleridir.

Anne karnindaki bebegin durumunun degerlendirilmesi ve bebekteki engelin saptanmasi acisindan ultrasonografi; dogum oncesi tanida giderek artan bir deger kazanmaktadir. Gebelik doneminde uygulanan ultrasonografi, bebek yasinin hesaplanmasi, bebegin yasam fonksiyonlarinin, cogul gebeliklerin, su kesesindeki sivi miktarinin degerlendirilmesi ve bebek esinin rahimde -bulundugu bolgenin tayin edilmesi acisindan cok onemlidir. Pek cok dogustan engeller, anne karnindaki donemde ultrasonografi araciligi iletanmabilmektedir.

Anne karnindaki bebekte engelin saptanmasi acisindan ultrasonografi duyarliligi % 14-85 arasinda degismekte, kisiye ozel yapilan incelemede % 99 dolaylarinda oldugu bildirlmektedir. Secilmis bir engelli olabilecegi dusunulen ve aile hikâyesine dayanarak uygulanan ozgun ultrasonografide, anne karnindaki bebekte engelin saptanmasi acisindan duyarlilik % 99 lara cikabilecegi bildirilmektedir.

Dogum oncesi bakim almak ve kontrollere duzenli olarak gitmek, gebelikte muhtemel anormal durumlarin tespiti icin yapilacak en dogru secimdir.

Gebelikte bu tur durumlarin tespiti icin en cok basvurulan ve hicbir yan etkisi olmayan yontem ultrasonografidir. Yapilan ultrasonografik tetkik ile bebekteki fiziksel anormalliklerin daha gebeligin ilk haftasindan itibaren belirlenmesi saglanir. Gebeligin on ikinci haftasinda ultrasonografi ile bebegin ense cilt kalinliginin olculmesi sonucu Down sendromu olma riski hesaplanabilir.

Bebekteki kromozom bozuklugunun kesin tespiti icin bebegin esinden (plesentadan) ya da kesenin suyundan gebeligin 15-16nci haftalarinda ornek alinarak (amniyosentez) genetik inceleme yapilmalidir. Bebegin esinden parca alma islemi ( Koryonik Villus Biyopsisi=CVS ), gebeligin 10-11nci haftalarinda uygulanir. Hastahanede yatmayi gerektirmeyen agrisiz ve kolay uygulanabilen bir islemdir. Yapilan isleme bagli olarak %2-3 oraninda dusuk yapma veya mikrop kapma riski vardir.

Bu islemler sadece risk grubu; ense kalinligi olcumu ve / veya uclu tarama testi sonucuna gore risk orani yuksek olanlara, 35 yasini gecmis tum gebelere, ultrasaund sonucunda supheli durumda olanlara, genetik hastalik tasiyicisi oldugu bilinen ebeveynlere ve daha once engelli (anomalili) bebek sahibi olan gebelere uygulanmasi gerekmektedir.

Bebek sahibi olmayi isteyen her ciftin aklinin bir kenarinda endise olarak bulunan anomalili bebek sahibi olma ihtimalini; akraba evliliginin onlenmesi, gebelikte bulasici hastaliklardan, alkol, ilac, sigara, rontgen isinlari ve diger zararli durumlardan kacinmak gibi onlemlerle azaltmak mumkundur. Ancak bilinmeyen ve onlenemeyen nedenlerle ortaya cikan engellere yonelik alinacak en etkili yontemin uygun dogum oncesi bakim oldugu unutulmamalidir.

DOGUM ICIN IHTIYAC LISTESI


Doguma hazirsiniz. Peki bebek icin, kendiniz icin ve hastane icin gerekli seylerin hepsi tam mi biliyor musunuz? Iste size kontrol etme firsati....

BEBEK ICIN GEREKENLER:

- Bebeginizin icinde uyuyabilecegi bebek besigi

- Yatak takimlari

- Yumusak bir battaniye

- Bebek arabasi veya ana kucagi

- Varsa arabaniz icin bebek oturagi

- Bebegin yikanmasi icin kuvet

- Bebegin banyosu icin havlu, ozel sabun ve sampuan

- Altini degistirirken sereceginiz kalinca ortu yada ince bir minder

- Bebek bezleri ve altini temizlemek icin kremli mendiller, pudra

- Bebegi biberonla beslayecekseniz sise, emzik gibi malzemeler

Bebeginiz icin gereken giysiler:

- 6-8 adet genis yakali fanila, 8 tulum, en az 2 hirka, 2 pijama, 3-4 cift yumusak corap, bebek basligi yada sapka, bebek eldiveni, hava soguk ise yunlu dis giysi

- Bebeginize masaj yapmak icin bebek yaglari, temizleyici mendil, nemlendirici ve pudra

ANNE ICIN GEREKENLER:

- Hijyenik kadin pedi (emici ozelligi yuksek olmali)

- 3-4 adet lohusa sutyeni; baslica iki tur lohusa sutyeni vardir. Birinde acildiginda yalnizca meme basini ortaya cikaran pencereler bulunur. Digeri ise onden kopcali oldugundan emzireceginiz zaman kolayca butunu ile acilabilir. Ikinci tip daha iyidir, cunku bunda butunu ile acikta kaldigindan bebek memeye dokunma olanagi da bulur. Saf pamuklu ve alttan destekli sutyenler yeglenmelidir. Gogsunuzun en siskin yerinden alacaginiz olcu size lohusa sutyeninin olcusunu verir. Bolca pamuklu ve tercihan tek kullanimlik ic camasiri

- Aciyan meme uclari icin krem

- Sutyen tamponlari; sizan sutun sutyene gecmesini onler.

- Onden acilan gecelik ve pijamalar

- Alcak topuklu terlik

HASTANE ICIN GEREKENLER

- Oncelikle hamilelik ve dogum cizelgeniz ve doktor kontrollerinizin bulundugu dosyaniz

- Bol fanila ve gecelik, pamuklu ve ter emen cinsten olmasina dikkat edin.

- Kalin coraplar, dogumun ileri evresinde usuyebilirsiniz.

- Kucuk bir sunger parcasi yada bez,dudaklarinizi islatmak icin.

- Temiz havlular ve sabun

- Kisisel temizlik malzemeleriniz; deodorant, pudra, dis macunu ve fircasi, tarak, sampuan, kagit pecete ve havlu, nemlendirici ruj, temizleme mendilleri

- Sabahlik ve alcak topuklu terlik

- Sirt masajiniz icin bir masaj topu ve masaj yagi

- Sizi dinlendirip rahatlatacak kitap, dergi, teyp ve kasetler

- Fotograf makinasi ve kamera

- Esiniz icin yiyecek ve icecek gidalar

- Yakinlarinizin telefon numaralari

DOGUM ONCESI BAKIM


Kendiniz ve bebeginiz icin yapabileceginiz en onemli sey, hamile oldugunuzdan kuskulandiginiz anda dogum oncesi bakima basvurmaktir.

Bircok kadin bir dogum uzmanindan ya da dogum oncesi bakim saglayan baska bir doktordan randevu aldiginda, hamile oldugunu biliyordur. Tum semptomlar gorulmektedir ve evde yaptiklari bir gebelik testi pozitif sonuc vermistir. Hamileliginiz bir testle dogrulanmadiysa, doktorunuzun muayenehanesinde bir test yaptirabilirsiniz.

Doktorlarin cogu, bir adet gecikir gecikmez ozellikle hamile kalmaya calisiyorsaniz dogum oncesi bakima basvurulmasini onermektedir. En fazla iki adetin gecikmesini bekleyebilirsiniz.

Doktora gittiginizde ayrintili bir saglik formu doldurursunuz ve doktorunuz, soruna yol acacak ya da hamilelik sirasinda ozel onlemleri gerektirecek, onceden varolan bazi durumlarin soz konusu olup olmadigini anlamak icin aile oykunuz ve genel sagliginiz hakkinda bircok soru sorar.

Ne zaman gebe kaldiginizi ogrenmek onemlidir, bu nedenle doktor bebegin ne zaman dogacagini kesin olarak belirlemek icin adet duzeniniz hakkinda sorular sorar. Ancak bu yalnizca bir tahmindir. Bebeklerin cogu tam beklendikleri gun dogmazlar. Bir bebegin tahmin edilen tarihten 2 hafta once ile 2 hafta sonrasi arasinda dogmasi tamamen normaldir.

Tibbi oykunuzu ogrendikten sonra, doktorunuz fiziksel bir muayene ve bir pelvis muayenesi yapar. Tipik olarak, ilk vizitten sonra genellikle hamileligin son haftalarina kadar pelvis muayenesi bir daha yapilmaz, o zaman da dogumun yakin olup olmadigini belirlemek icin yapilir. Kan ve idrar tahlilleri ilk vizitte yapilir.

Vizit genellikle doktorun sizinle hamilelik konusunda tartismasi, beslenme, kilo alma ve egzersiz konusunda ogutlerde bulunmasi ve vajinal kanama gibi potansiyel komplikasyonlar konusunda sizi uyarmasiyla son bulur.

Ilk vizitten sonra, duzenli vizitleriniz, agirlik ve kan basincinizin belirlenmesiyle baslar, ayrica tahlil icin bir idrar ornegi vermeniz istenir. Doktorunuz, bas agrisi, gormede degisiklikler, karin agrisi, mide bulantisi, kusma, bacaklarda ya da ayaklarda sisme ya da vajinal kanama gibi sorunlarin olup olmadigini ogrenmek ister. Doktorunuza sormak icin, ay boyunca akliniza gelen sorulari not edin.

Gebeligin 10 ila 12 haftasindan sonra, vizitin heyecan verici bir parcasi, bebeginizin bir Doppler aletiyle (bir ses yukseltme araci) teshis edilen kalp atisini dinlemektir.

Doktorunuz bebegin uygun bir sekilde buyuyup buyumedigini anlamak icin karninizi muayene edecektir. Bazen, dollenmenin gerceklestigini dusundugunuz zaman ile ceninin buyuklugu arasinda bir celiski olur. Ceninin yasi soz konusu oldugunda, doktor, ceninin dusunuldugunden daha buyuk olup olmadigini belirlemek icin bir ultrason muayenesinin yapilmasini isteyebilir. Bu, doktorun bebegin kafatasinin genisligini olcmesi icin, ceninin bir resmini kaydetmek uzere yuksek frekansli ses dalgalarini kullanan acisiz bir testtir. Ultrasonografi denilen bu testle, son adet doneminden 7 hafta sonra cenin de gorulebilir.

Bedene mudahale etmeden saglik hakkinda yasamsal bilgiler edinilmesini saglamasi acisindan, ultrason testi dogum uzmanlarinin pratiginde onemli bir etki yaratmistir. Cenin yasini belirlemek icin kullanilmasinin yani sira, birden fazla bebek tasiyip tasimadiginizi, bebegin butun kisimlarinin tamam olup olmadigini, uygun bir sekilde buyuyup buyumedigini, plasentanin konumunu ve bazi durumlarda cocugun cinsiyetini de acik bir sekilde gosterebilir.

Bazi doktorlarin muayenehanelerinde kucuk ultrason cihazlari vardir ve anneyi bebegin hayatta ve aktif olduguna ikna etmek icin dogum oncesi vizitler sirasinda kullanirlar. Ancak genellikle bu birimler cenin hakkinda cok ayrintili bilgi saglayamazlar, bu nedenle ultrason incelemelerinin buyuk kismi hastanelerde ya da radyoloji merkezlerinde yapilir.

DOGUM ONCESI BAKIMIN ONEMI


Gebelik; aileye yeni bir uye katiliminin beklentisi ve heyecaniyla yasanilan cok onemli bir surectir. Bu surecte verilen dogum oncesi bakimla; anne karnindaki bebek gelisiminin yakindan takip edilmesi, gebelikteki risk oranlarinin saptanmasi, gereksiz mudahalelerden kacinilmasi, anne ve bebek olumlerinin onlenmesi veya asgariye indirilmesi amaclanmaktadir.

Gebeligin hedeflendigi sekilde; saglikli bir bebek ve saglikli bir anneyle sonuclanmasi, gebenin ve ona bakim veren saglik ekibinin gorev ve sorumlulugu kapsamindadir.

Ingiltere de 1915 yilina kadar gebeler ancak dogum aninda doktor veya ebe tarafindan gorulebiliyorlardi. Ulkemizde bunun onemi gun gectikce daha iyi anlasilmakla birlikte, halen buyuk bir sorun olarak onemini korudugu dikkati cekmektedir.

Dogum oncesi bakim ebelerin ev ziyareti, gebelerin pratisyen hekimlere gitmeleri veya daha ideal sekliyle konunun uzmanlarinca gerekli lâboratuvar destegi altinda kliniklerde izlenmeleri seklinde olmalidir.

Dogum oncesi bakim uygulamalarinin prensipleri:

o Gebelik suresince beslenme ve diger konularda gerekli egitimin verilmesi, fiziksel ve ruhsal iyilik halinin temini ve devamini saglamak.

o Dogumsal engel olusumuna yol acabilecek nedenleri ortadan kaldirmak veya zamaninda taninin konmasinin temini ile, bebegin canli, saglikli ve gununde dogmasini saglamak.

o Anne ve bebeginin hayatini tehdit edebilecek veya sagligini bozabilecek durumlari tespit ve tedavi etmek.

o Anneyi sosyal, fiziksel, psikolojik ve egitsel olarak en ust duzeye cikarmak suretiyle doguma, emzirmeye ve bebek bakimina hazirlamak.

o Anneye; genel vucut bakimi, beslenme, aile planlamasi, gebelikte tehlike belirtileri, yeni doganin bakimi ve ihtiyaci olabilecek diger konularda egitim verilmesi saglanabilir.

Son yillarda tibbi ve teknolojik gelismelere paralel olarak hamilelik bakiminin zamaninda ve etkin bir sekilde yapilmasi ile genetik hastaliklarin anne karninda iken tespit edilmesi ve gereken tedbirlerin gec kalmadan onceden alinmasi saglanmis, anne ve bebek olumleri buyuk bir oranda azaltilmistir.

Gebelik ve doguma bagli nedenlerle dunyada her yil 600 bin kadin baska hicbir saglik sorunlari olmamasina ragmen yasamini kaybetmektedir. Bu kadinlarin olum nedenleri incelendiginde, ilk siralarda dogum oncesi bakimla onlenebilecek kanama, iltihaplanma (enfeksiyon) ve gebelik zehirlenmelerinin oldugu gorulmektedir. Bu nedenle dogum oncesi bakim; gebelik olustugu anda baslanmali ve saglikli bir bebek dunyaya gelene kadar aksatilmadan devam edilmelidir.

Sorun olmadan ilerleyen bir gebelikte, doktor tarafindan aksi soylenmedigi takdirde planli ve duzenli bir sekilde yapilmasi gereken dogum oncesi bakim ve kontroller; gebeligin ilk uc ayinda bir kez, 4-7 nci aylar arasinda ayda bir, 8 nci ayda 15 gunde bir ve 9 ncu ayda ise haftada bir kez olmak uzere yapilmasi gerekir. Kontrol sureleri ve bu kontrollerde yapilacak islemler asagidaki cizelgede belirtilmistir.

Dogum Oncesi Bakim Periyodu:

Ilk 12 Hafta :
Sikâyetlerin ve sorularin dinlenmesi,
Psikolojik ve sosyal destegin saglanmasi,
risklerin belirlenmesi,
Saglik durumunun degerlendirilmesi,
Genel danismanlik hizmeti ve oneriler

13-24 Hafta :
Gelisimin ve agirlik artisinin takibi,
Nabiz ve Kan basinci kontrolleri
Rahim buyumesi
Cocuk kalp sesi takibi (CKS)
Beslenme ile ilgili oneriler
Seker hastaligi yonunden degerlendirme(Seker yukleme testi)
Genetik inceleme (Uclu Tarama Testi)
Gerekirse Amniosentez (cocuk kesesinden su alinmasi)

28-32 Hafta :
Rahim icindeki bebegin gelisimi
Gebelik krizleri yonunden takip
Tetanoz asisinin yapilmasi
Doguma hazirlik
Bebek bakimi ve dogum kontrolu ile ilgili egitimin verilmesi
Kan basinci, nabiz ve solunum = Normal & Sislik (odem) = Yok & Idrarda albumin (protein) =Yok ise Diger kontrollerde idrar tetkiki gerekmez

34-36 Hafta :
Bebegin gelisiminin takibi,
Annenin kan seviyesinin degerlendirilmesi
Bebegin pozisyonu ve rahim ici yerlesimi
Dogum yapilacak merkezin belirlenmesi
Dogum belirtileri ve dogum yardimi
Meme muayenesi ve emzirme egitimi
Dogum sonu aile planlamasi egitimi

37-38-39-40 Hafta :
Bebegin gelis pozisyonunun tespiti
Dogum eylemi
Vucudun genel inceleme bulgulari
Genel danismanlik hizmetinin verilmesi

DOGUM SONRASI BEL VE SIRT AGRILARI


12 ay boyunca annenin her gun en az 50 kez 3.5 ile 5 kiloluk bebegi, uzanarak kucagina aldigi, cocugun agirlasmasiyla bu yukun daha da arttigi kaydedildi. Arastirmacilar tarafindan, annenin bel agrisindan sakinmasi icin hazirlanan 10 temel kural, Amerikan Ortopedistler Akademisi yayin organinda yer aldi.

Bu temel kurallar soyle:

1- Dogum sonrasi annenin gunde 10 dakika egzersiz ve yer hareketleri yaparak vucudun gerilmesini saglamasi gerekiyor.

2- Anne dogumdan sonra 6 hafta icinde eski normal kilosunu donmeli.

3- Anne, bebegi, kollarini uzatarak degil, gogse yakin bir mesafeden kucaga almali. Anne, ayni zamanda vucudunu bukmemeye dikkat etmeli.

4- Anne cocugu kucagina almak icin dizlerini kirarak egilmeli. Cocugun kucaga alinmasindan once karin adalelerinin gerilmesi ve cocugu kaldirmak icin bacak adalelerinden kuvvet alinmasi gerekiyor.

5- Cocugun, onunde tepsisi bulunan ozel sandalyeden alinmasi veya sandalyeye konulmasi sirasinda, sandalyenin tepsisinin cikarilmasi gerekiyor. Bu durumda anne zorlanmadan cocugu sandalyeden alip koyabilecek.

6- Bebegin karyolasindan alinip kornulmasi sirasinda, karyolanin yan korumasinin cikarilmasi gerekiyor. Annenin uzanarak bebegi karyolanin uzerinden kucagina almamasi gerekiyor.

7- Anne yuruyuse ciktigi sirada bebegi sirtinda degil, onune asacagi bir aski canta icinde tasimali.

8- Anne cocugu kalcasinin uzerine yuk gelecek sekilde tasimamali, bu sekilde tasinan cocugun yuku bel adalelerine fazla yuk binmesine yol aciyor.

9- Bebegin emzirilmesi sirasinda annenin bebegin uzerine egilmemesi salik veriliyor. Emzirme sirasinda bebegin yuksek bir sandalye uzerinden annenin gogsune yaslandirilmasi gerekiyor. Bu durumda annenin, sirt agrisini giderebilecegi belirtiliyor.

10- 4 kapili otomobillerin bebegin arabaya konulmasi sirasinda anneye daha fazla kolaylik sagladigi, bebegi arabadaki koltuga, aracin disindan uzanarak birakilmamasi gerekiyor. Uzmanlar, genc ve kilolu annelerin sirt ve bel agrisindan daha fazla sikayetci oldugunu belirtiyor. Bazi ozel durumlarda doktorun egzersiz icin izin vermesi gerektigine dikkat cekilirken, sezaryenle dogum yapan kadinlarin, egzersiz icin 6 hafta beklemesi gerekiyor.

DOGUM SONRASI JIMNASTIK


Dogumdan sadece alti hafta sonra bebeginizle birlikte jimnastik yapabilirsiniz. Bu forma girme programi sadece anneler ve yenidogan bebekleri icin. Bu program sayesinde hem siz dogumdan onceki formunuza kavusacaksiniz, hem de bebeginiz sizinle girdigi bu yakin iliskiden oturu mutlu olacak; algisi ve vucudu daha kolay gelisecek.

Dogumunuzdan sonra jimnastik yapmak istiyorsaniz, bunu yapmak icin temizligi bitirmeyi, kucugun mamasini hazirlayip, onu yedirip, yatirmayi beklemenize gerek yok. Bunu beklerseniz, hicbir zaman uygun zamani gelmez. Gelse bile siz yorgunluktan kolunuzu kaldiramayacak halde olursunuz. Beklemek yerine, zamani iyi sekilde degerlendirin ve sevgili bebeginizle birlikte jimnastik yapmanin tadina varin.

Bu egzersizler sadece anneler ve kucuk bebekleri icin gecerli. Dokuz aylik hamilelik suresinden sonra, yipranan ve hareketsiz kalan butun vucudunuz bu egzersizler sayesinde yeniden calismaya baslar. Siz karninizi sikilastirirken ve sirtinizi guclendirirken, bebeginiz de hem gorsel, hem de bedensel algilamasini gelistirecek. Kollarini ve bacaklarini hareket ettirirken ayni zamanda gozleriyle de sizi izleyecektir. Boylece onunla sadece ona ozel, cok yakin bir iliskiniz olacak. Sonucta, hem yararli, hem de harika zaman gecireceksiniz. Ustelik hem oyun iliskileriniz derinlesecek, hem de bebeginiz kolaylikla, dengesini bulacak, kaslari gelisecek. Bu programi bircok ay boyunca surdururseniz, bebeginizin sportif yonunun gelismesine de cok yardimci olursunuz.

Daha buyuk bir cocugunuz varsa, o da sizinle ve kardesiyle birlikte bu hareketleri yapabilir. Ancak, egzersizler sirasinda onunla konusun, hareketleri diledigi gibi yapmasina izin verin ve ona dokunun. Boylece kardesini kiskanmaz, aksine sizinle birlikte bu isi paylastigi icin kendini mutlu hisseder.

Egzersizlere basladiginizda kendinizi zorlamayin ve yavas yavas ilerleyin. Unutmayin vucudunuzun tekrar harekete baslamaya alismasi gerekiyor. Bu hem eklemleriniz, hem sirtiniz, hem de basenleriniz icin gecerlidir.

Dogumu izleyen haftalarda, genc anneler kendilerini cok yorgun, neredeyse depresyona girecek kadar yorgun hissederler. Tekrar dinclesmek icin duzenli olarak bir fizik aktivitesi yapmak, vucudu hareket ettirmek en iyi yoldur. Birkac gunun sonunda, hem uyku duzeninizde, hem de istahinizda bunun etkilerini goreceksiniz. Burada verdigimiz butun egzersizlerin en az sekiz kadar tekrarlamaniz gerekir, ama eger isterseniz daha fazlasini da yapabilirsiniz. Iyi jimnastikler.

Hassas bolgeleri guclendirmek icin 11 etkili egzersiz

Bu 11 egzersizi dogumdan 6 hafta sonra, haftada en az uc kez olmak uzere istediginiz siklikla yapabilirsiniz. Jimnastik yapacaginiz mekanin genis olmasina dikkat ederek, rahat giysilerinizi giyin ve daha iyi konsantre olmak icin bebeginizle birlikte zevkli dakikalar gecirmeye hazirlanin. Bebeginizin altinin temiz olmasina ve karninin ac olmamasina da ozen gostermelisiniz.

1* Karninizi sertlestirmek icin

Sirtustu yere uzanin ve bacaklarinizi havada ustuste koyun. Bebeginizi karniniz uzerine oturtun, sirti oyluklariniz uzerine yerlessin; ayni zamanda iki elinden tutun. Karninizi icinize cekin ve ayni anda kasin. Sirtinizin asagi kismi yere degmeli. Bu pozisyonda, basinizi ve vucudunuzun ust kismini kaldirin, bu sirada karniniz ve baseniniz kasili olmali. Baslangicta, kendinizi zorlamayin. Ve kendinize dinlenmek icin ara verin. Bu aralarda da, bebeginizi kollarinin altindan tutarak, kendinize dogru cekin. Onu kendi kendine kalkmaya alistirmalisiniz. Siz karin kaslarinizi calistirirken, o da boyun kaslarini guclendirecek ve basini daha iyi kontrol etmeyi ogrenecek.

2* Mideyi kaslandirmak

Sirt ustu uzanin, bobreklerinize destek vermesi amaciyla, katlanmis bir havlunun uzerine yatabilirsiniz. Dizlerinizi kirin ve ayaklarinizi saglam bir sekilde yere basin. Bebeginizi sirti oyluklariniza dayanacak sekilde uzerinize yerlestirin. Butun basen kaslarini gererek, karninizi iceri cekin. Yavasca bustunuzu kaldirin, bu arada da bebeginizi bir eliniz ile tutun. Oteki elinizi de ters taraftaki dizinizin uzerine dogru uzatin. Bu hareketi en az sekiz kere, kendinizi iyi hissederseniz daha fazla kez tekrarlayin. Kendinize bir ara verdikten sonra, bu kez de oteki tarafinizla ayni hareketleri tekrarlayin. Bu bebeginizin dengesini bulmasi icin cok iyi bir egzersiz turudur. Ayni zamanda, sizin karin bolgesi kaslarinizin guclenmesine yardimci olacagi gibi, midenizin de gerilmesine yardimci olacaktir.

3* Mideyi germek

Bebeginiz sirt ustu uzanmis bir sekilde onunuze alarak, yuz ustu uzanin. Karninizin alt kismina havlu koymayi ihmal etmeyin, aksi takdirde, bobreklerinizi zorlayabilirsiniz. Ayni sekilde bebeginizi de bir havlunun uzerine yatirin. Bu pozisyonda, avucicleriniz yere degecek sekilde, kollarinizi uzatarak bebeginize yaklasmaya calisin. Karin kaslariniz kasilmis bir durumda 15 ile 60 saniye arasinda bu sekilde kalin. Bebeginiz sizi kendisine yakin hissetmekten cok memnun olacaktir. Her arada bebeginizi sevip oksamalisiniz.

4* Sirti ve kalcalari sikilastirmak

Her ikinizde ayni pozisyonda uzanin. Duzenli olarak her bacaginizi en az 8 kez kaldirin. Her hareket arasinda gevseyin. Siz bacak kaslarinizi calistirirken, bebeginiz de eglenecek.

5* Sirtinizi guclendirin

Ayni pozisyonda yatarken, kollarinizi sirtinizin arkasinda birlestirin. Kurekkemiginizi gerin ve basinizi 6 ile 8 kez kaldirin. Boylece sirtinizin ust bolge kaslarini calistirmis oluyorsunuz. Her hareket arasinda gevsemeyi unutmayin.

6* Gogus ve kollarinizi sikilastirin

Oturun ve bebeginizi onunuze alin. Koltuk altlarindan one ve arkaya kaldirin, sonra yukari kaldirin ve indirin; bunu sekiz kez yapmalisiniz. Ancak her harekettten sonra bir ara vermeyi ihmal etmeyin. Bebeginizin boyununu guclendirirken ayni zamanda kollarinizi ve gogusunuzu de kuvvetlendirecek ve sikilastiracaksiniz.

7* Kol ve gogusu gerin

Oturur pozisyonda, kollarinizi arkada birlestirin ve kaldirabildiginiz kadar yukari kaldirin. Bu gerginlikte 15 ile 60 saniye arasinda tutun, gevseyin ve sonra tekrar baslayin.

8* Oyluklari sikilastirin

Ayakta, oyluklar acilmis, bebeginizi kollarindan tutun. Baseninizi gerin, sonra hafifce dizlerinizi kirin, bustunuzu one egin. Sirtinizi duz ve gergin tutun. Ayaklarinizi duz tutarak ve oyluklarinizin uzerine gerinerek, topuklariniz uzerine inin. Sonra kalkin. Egzersizi 8 kez tekrarlayin, bu arada her seferinde bir durak vermeyi unutmayin.

9* Oyluklari gerin

Ayakta, bebeginiz gogusunuze yaslanmis sekilde, bir bacaginizi one cekerek durun. Bu pozisyonda 15 ile 60 sanile arasinda kaldiktan sonra ayak degistirin.

10* Sirtinizi esnetin

Bebeginizi yeniden onunuze sirtustu yatirin. Bir kedi gibi sirtinizi yuvarlatarak, kalcalarinizi da topuklariniza oturtarak yerlesin. (a) Sonra one dogru kayin, basiniz yere dogru olsun. Kollarinizin yardimi ile kendinizi kaldirin ve sonra tekrar sirtinizi eski haline getirin (b). Hareketi yapabildiginiz kadar tekrarlayin. Bu hareket bebeginizi eglendirecektir. Sizi gozleriyle izlerken hem gulecek ve bunu eglenceli bir oyun olarak algilayacaktir.

11* Sirtinizi gerin

Sirtinizi tekrar yuvarlak yapin. Bebeginizi altinizi alin. Sirtiniz egik olarak bu pozisyonda en fazla bir dakika kalin. Bakislarinizi bebeginizden ayirmayin





EMZIRME VE MEME KANSERI RISKI


Ingiliz bilim adamlari, uzun suredir ortaya konan, emzirmenin gogus kanseri riskini azalttigi tezini dogruladilar.


Ingiltere Kanser Arastirma Vakfinin yaptigi cok genis capli arastirmada, uzun sureli emzirmenin gogus kanserine karsi buyuk bir koruma sagladigi belirlendi.


Ingiltere Kanser Arastirma Vakfindan Profesor Valeria Beral, gazetecilere yaptigi aciklamada, arastirmalarinda ortaya konanin uzun sureli emzirme ile birden fazla cocuk sahibi olmanin gogus kanseri oranini azaltmasi oldugunu belirtti.


HER BIR YIL RISKI %4.3 DUSURUYOR


Arastirmada, birkac cocuk sahibi olmak ve bunlarin herbirinin uzun sureli emzirilmesinin, gogus kanseri vakalarinin oraninin gelismekte olan ulkelerde dusuk olmasi, gelismis ulkelerde ise artmasindaki ana faktoru olusturdugu kaydedildi. Beral ve ekibinin tahminlerine gore, kadinlarin her birinin cocugunu 6 aydan fazla emzirmesiyle sadece Ingilterede her yil yaklasik 1000 vakanin onune gecilebilecek. Calismada, bir kadinin her bir yillik emzirmesinin gogus kanseri riskini yuzde 4.3 oraninda azalttigi hesaplandi.


RAHIBELERDEN YOLA CIKILDI


Bilim adamlari, cocuk dogurmak ve emzirmenin gogus kanserine karsi koruyucu etkisi olabilecegi gorusunu ilk kez 1743lerde dile getirmeye baslamislardi. O tarihlerde yapilan aristirmada, rahibelerin bu hastaliga yakalanma oraninin diger kadinlardan oldukca fazla olmasi dikkat cekmisti.


EN KAPSAMLI ARASTIRMA


Bugune kadarki arastirmalarda, sahip olunan cocuk sayisi ve kadinin ilk dogumunu yaptigi yas ile hastalik arasinda baglanti kurulurken, tip dergisi The Lancetde yayimlanan son calismanin, gogus kanserinin rolunu inceleyen en kapsamli arastirma oldugu belirtiliyor. Son arastirmada, 30 ulkedeki gogus kanseri olan 50 bin kadin ile saglikli 100 bin kadinla ilgili yapilan 47 calismanin verilerinin incelendigi kaydedildi.


BEBEK KADAR ANNE ICINDE YARARLI


Bebegin yani sira anne icin de yararli oldugu ortaya konan emzirme ile cocuk sahibi olmanin, gogus kanseri riskini nasil azalttigi kesin olarak henuz bilinmezken, yine de bunun, daha iyi koruma ve tedavi yontemleri icin yol gosterebilecegi belirtiliyor









GEBELIGIN ASAMALARI


Bebegin dogusuna kadar gecen sure ortalama 280 gundur. Diger turlerin cogundaki gebelik suresiyle karsilastirildiginda, bu inanilmaz uzunlukta bir sure gibi gorunebilir; bu yaratimin onemini dusundugunuzde ise daha uzun surmemesi saskinlik vericidir.

Insan gibi karmasik bir seyin nasil tek bir yumurtadan ortaya ciktigini kavramak guctur. Ayni olcude hayret verici olan bir nokta, bu mikroskopik parcanin gorunuste caba gerektirmeyen gelisimidir. En kucuk tirnaktan beynin olusumuna kadar, bu surecin her yonu mukemmel bir sekilde duzenlenmis bir zaman cizelgesine gore ayarlanmistir ve seyrek olarak aksar. Aksarsa, sonuc dusuk ya da bir dogum kusuru olabilir.

Asagida hamileligin uc ayindaki gelisme sureci gozden gecirilmektedir. Hamileligin suresini olcmek icin kullanilan iki yontem gebelik yasi ile dollenme yasidir.

Gebelik yasi, gercek dollenmeden yaklasik 2 hafta once olan, son adet doneminin ilk gunu temel alinarak olculur. Dolayisiyla bu yontemle hesaplanan bir hamilelik 280 gun (9,3 ay) kadardir. Dollenme yasi dollenme zamanindan itibaren olculur. 0 halde, bu yontemle hesaplanan hamilelik suresi diger yontemle hesaplanan sureden 2 hafta kisadir.

Genellikle, dogum uzmanlari ya da aile doktorlari gebeligin suresini gebelik yasi temelinde hesaplamaktadirlar, bu nedenle bu kisimda da bu yontem kullanilacaktir.

Ilk Uc Ay:

Cenin gelisiminin ilk 3 ayi bircok acidan en onemli donemdir. Bu donemde, vucudun butun temel organlari olusur. Bu donemin sonunda bebeginiz en fazla 7,5 cm uzunlugunda ve 30 gramdan biraz daha agirdir.

Sperm ile yumurtanin dollenmesinden rahimde yerlesmeye kadar gecen sure 5 ila 7 gundur. Yumurta rahimin derinlerinde yuvalandiktan sonra her gun boyutlarini iki katina cikararak buyumeye baslar. Bu andan itibaren, plasenta olusmaya baslar. Sonraki hafta, omuriligin gelismemis hali ortaya cikar ve birkac gun icinde bes ila sekiz omur yerine yerlesir. Ayrica, gozler ve kalp de olusmaya baslar.

Dollenmeden sonraki ucuncu hafta icinde, embriyonik donem baslar. Bundan once, dollenme urunlerine yumurta denir. Bu, beklenen bir adetin gerceklesmedigi zamandir. Bir gebelik testi yaptirirsaniz, sonuc muhtemelen pozitif olacaktir.

Baslangicta insan yavrusu bazi baska memelilerin gelismekte olan yavrularina gorunus olarak benzer oldugu halde, sonraki birkac hafta boyunca insanin bilesenleri gelismeye baslar. Bas ve barsak sistemi olusmaya baslar.

Altinci haftanin sonunda beyin daha fark edilir hale gelir, kol ve bacak tomurcuklari belirir. Daha sonra yumurta ya da testis haline gelecek hucreler ortaya cikar.

Yedinci haftada, gogus ve karin tamamen olusur ve akcigerler gelismeye baslar. Embriyon 1,5 cm den biraz daha uzundur ve 30 gramdan biraz daha fazla cekmektedir.

Bebeginizin yuzu ve uzuvlari gebeligin sekizinci haftasinda olusur. Yumurtalik ya da testisin yani sira, el ve ayak parmaklari da gelismeye baslar. Embriyo erkekse, penisi bu donemde belirmeye baslar.

Hamileligin ikinci ayinin sonunda, bebeginiz minyatur boyutlarda bir insan yavrusuna benzer.

10. haftada, ceneler disinda bebeginizin yuzu cok gelismistir. Kalbin dort odacigi vardir ve dakikada 120 ila 160 atmaktadir. Bu noktada, embriyo bir cenin olarak kabul edilir.

Ilk uc ayin sonunda, ceninin basi bedeninin geri kalaniyla karsilastirildiginda orantisiz derecede buyuktur.

Ikinci Uc Ay:

Ikinci uc ay boyunca cenin gelisir ve onceki haftalarda olusan organlar olgunlasir.

13,5. haftada ceninin el tirnaklari cok kucuktur. Ureme organlari tamamen olusmustur ve cinsiyet bazi dogum oncesi testlerle belirlenebilir. Cenin tekme atabilir ve ayak parmaklarini oynatabilir. Agiz acilip kapanabilir ve cenin kollarini kivirma ve yumruk yapma kabiliyetine sahiptir.

Dorduncu ayin sonunda, kalp atisi stetoskopla dinlenebilir (baska ozel aletler kalp atisini cok daha erken tespit edebilir). Ayrica karninizdaki yasamin ilk belirtilerini hissedebilirsiniz. Ceninin cildi bu noktada hafif pembedir ve daha once oldugundan daha az saydamdir. Ince tuyler tum vucudu kaplar. Ilk kirpikler ve kaslar belirmeye baslar.

Bir ay sonra ceninin kafasinda sac olabilir. Yag tortulari kirisik derinin altinda belirmeye baslar. Cenin simdi 30 cm uzunlugundadir ve yarim kilodan biraz daha agirdir. Bu sirada dogarsa, nefes almaya calisacak ama muhtemelen hayatta kalamayacaktir.

Ucuncu Uc Ay:

Cenin en cok kiloyu gelisiminin son 13 haftasinda alir. Gelisimin bu son asamasinin baslangicinda, fetus yarim kilodan biraz daha fazla gelmektedir. Ortalama bir bebek 3 ay sonra 3,5 kilogram olarak dogar.

Gebeliginizin 28. haftasinda, bebeginiz verniks denilen kalin beyaz bir koruyucu tabakayla kaplanir. Bebegin gozleri aciktir ve bu sirada dogan bir bebek gucsuz bir sekilde bagirabilir ve kol ve bacaklarini hareket ettirebilir. Bu asamada bir bebek yalnizca 1 kilo geldigi halde, bu asamada dogan uc bebekten ikisi, onemli tibbi sorunlar yasayabildikleri halde, erken ve hasta dogan bebeklerin bakimindaki son ilerlemeler nedeniyle hayatta kalabilmektedirler.

Bir ay sonra erkek bebegin testisleri skrotuma iner. Bebek artik 1 kilo yedi yuz elli gram gelmektedir. Bu bebeklerin buyuk cogunlugu uygun bakimla yasama kabiliyetine sahiptirler.

Zamaninda ya da annenin son adet doneminden 40 hafta sonra dogan bebekler daha dolgun bir bedene sahiptirler ve daha once dogan bebeklerden daha az kirisiktirlar. Ten hala verniksle kapli olabilir ya da olmayabilir. Omuzlarda ve kollarda hala hafif hafif tuyler bulunabilir, ama vucut tuylerinin cogu yok olmustur. Tirnaklar parmaklari asmis olabilir.

GEBELIK TESTLERI


Hamile olup olmadiginizi en erken anlamanin yolu gebelik testi yaptirmaktir.

4 gunluk dollenmis yumurta, insan koryon gonadotropini (hCG) denilen bir hormon salgilamaya baslar. Bu hormon vucut suyunda vucudun dokularina yayilir. Baslangicta kanda bulunabilir, kisa bir sure sonra ise idrarda teshis edilebilir.

Gebelik testlerinin cogu, kan orneginden daha kolay alinan idrar ornegi ile yapilir.

hCG nin varligini tespit etmek icin bircok idrar tahlili tipi kullanilir. Cogu, hCG ile bir hCG antikoru arasindaki bir reaksiyona dayanir. Ilk reaksiyonun gerceklesip gerceklesmedigini belirlemek icin ikinci bir reaksiyona ihtiyac vardir. Bu genellikle bir renk degisimidir.

Bazi kadinlar evde yapilan gebelik testlerini kullanmaktadirlar. Bu test paketleri cogu eczaneden alinabilir. Cogu, bir test tubunde idrarla karistirilan bir solusyon icerir. Belirli bir sure teste gore degismek uzere birkac dakikadan birkac saate kadar gectikten sonra, hamileyseniz koyu bir halka olusur. Bazi markalarda, bir renk degisimi gebeligi belirtir.

Gebelik testini evde yapmaya karar verdiyseniz, talimatlari dikkatle izleyin. Ayrica ister evde ister laborutuvarda yapilsin, gunun ilk idrarini kullanirsaniz gebelik testi daha dogru olur.

Idrar testlerinin dogrulugu:

Dogruluklari, karmasik olabilecek talimatlari ne kadar iyi izlediginize cok baglidir. Ilk kez kullananlarin ya da deneyimsiz kullanicilarin dogru bir test sonucuna ulasmalari daha kucuk bir olasiliktir ve hicbir test kusursuz degildir. Ayrica gebelik testleri, ozellikle gebeligin ilk gunlerinde uygulandiklarinda, hamile oldugunuz halde olmadiginizi gosterebilirler. Bunun nedeni, gebeligin ilk zamanlarinda hCG duzeylerinin dusuk olmasi ve teshis edilememesidir. Bu nedenle, herhangi bir gebelik testinin negatif sonuclari, pozitif bir sonuctan daha az guvenilirdir.

Evde yapilan gebelik testleri tarama testleri olarak kabul edilmelidir. Test sonucu negatifse ama gebelik belirtileri gosteriyorsaniz, doktorunuza basvurun. Sonuc pozitifse, onaylamasi ve dogum oncesi bakim icin doktorunuza gidin.

Hamileyseniz ve adetiniz 4 ila 7 gun geciktiyse, bir klinikte ya da doktorunuzun muayenesinde yapilan idrar testinin sonuclari dortte uc oraninda pozitiftir. Adetiniz 2 hafta geciktiyse, dogruluk orani yuzde i00e yaklasir. Evde yapilan gebelik testlerinin sonuclari, adetin gecikmesinden 10 gun sonra yapildiklarinda yuzde 95 oraninda dogrudur.

Idrara dayali gebelik testleri en sik olarak kullanilmaktadir, ama bazi durumlarda, daha kesin oldugu ve hamileligi daha erken teshis edebildigi icin bir kan testi de uygulanabilir. Dis gebelik yumurtanin fallop tupunde ya da rahim disinda bir yerde gelismeye basladigi gebelik durumunda, idrara dayali gebelik testlerinin negatif sonuclarina karsin, kadinda tum gebelik belirtileri gorulebilir. Bunun nedeni, yumurta rahimde olmadigi zaman hCG duzeylerinin yuksek olmamasidir. Ancak kan testi daha hassastir ve gebeligi teshis edebilir. Dis gebelik potansiyel olarak yasami tehdit eden bir durum oldugu icin, bu bilgi annenin hayatinin kurtulmasina yardimci olabilir.